Veel gestelde vragen – Warmtepompen

BIEDEN WARMTEPOMPEN OOK EEN OPLOSSING VOOR OP DE LANGERE TERMIJN?

Zijn warmtepompen in de bestaande bouw een mooie tijdelijke oplossing tot aan een grootschalige renovatie en meer duurzame toepassingen of hebben warmtepompen ook voor langere termijn toekomst. Warmtepompen bieden ook een oplossing voor op de langere termijn, namelijk:

1. Energetisch als oplossing nu al verantwoord, met daarbij een groot ontwikkelingspotentieel
2. Gebruik van warmtepompen is niet strijdig met het ‘no regret’ principe. Dat wil zeggen, gebruik van warmtepompen sluit toepassing van andere technologieën in de toekomst niet uit.
3. Meerdere energie dragers toepasbaar, met groene stroom en met biogas vergroenen mogelijk.
4. Ook de maatregelen die men neemt om de toepassing van een warmtepomp aantrekkelijker te maken, zoals isoleren van de woning of het verlagen van de temperatuur van het afgiftesysteem, zijn no-regret maatregelen. Alle geavanceerde verwarmingstechnieken hebben immers baat bij een lage warmtevraag en een LTV-systeem.

ERVARINGEN UIT DE HUIDIGE PRAKTIJK VOOR WAT BETREFT GELUID, EN UITEINDELIJKE ENERGIE BESPARING?

In Nederland zijn tot nu toe ca. 14.000 lucht/water warmtepompen geïnstalleerd, met nagenoeg geen geluidsoverlast klachten. In geval van geluidsoverlast is veelal sprake van een installatie die niet volgens voorschrift heeft plaatsgevonden. De fabrikant zal dan in samenwerking met de installateur naar een adequate oplossing streven. Voor wat de uiteindelijke energiebesparing betreft verwijzen wij naar de potentieel studie “Energiebesparing- en CO₂-reductiepotentieel hybride lucht/water warmtepomp in de bestaande woningbouw” die als PDF vanaf warmtepompplein.nl kan worden gedownload.

GAAT DE LUCHT/WATER WARMTEPOMP DE BRINE/WATER WARMTEPOMP VERDRINGEN IN DE WONINGBOUW?

In de nieuwbouw zal de brine/water warmtepomp veelal de eerste keus zijn en blijven in de bestaande bouw zullen naar verwachting daar veelal lucht/water warmtepompen worden gaan toegepast.

HOE EEN KEUZE TE MAKEN TUSSEN SYSTEMEN (VENTILATIE/ BUITENLUCHT)?

Als er geen mechanische ventilatie in het huis voorhanden is, is men volledig op de buitenlucht als bron aangewezen. Indien er wel een mechanisch ventilatiesysteem aanwezig is in de woning (geen WTW) dan heeft men alle keuzevrijheid. Welke oplossing men kiest heeft onder andere te maken met de gewenste verwarmingscapaciteit, en het vereiste tapwatercomfort. Ventilatiewarmtepompen zullen veelal (Samen met een CV toestel) als hybride warmtepomp worden toegepast.

HOE GROOT IS HET AANDEEL HERNIEUWBARE ENERGIE VAN WARMTEPOMPEN?

Met duurzaam opgewekte elektrische energie is met de warmtepomp een volledig CO2-neutraal verwarmingssysteem te realiseren.

HOE GROOT IS HET HUIDIGE AANTAL IN NEDERLAND GEPLAATSTE WARMTEPOMPEN?

Volgens CBS waren er in 2011 meer dan 65.000 warmtepompinstallaties geplaatst.

HOE IS BIJ HYBRIDE WARMTEPOMPEN HET ONDERHOUD GEREGELD EN WELKE LEVENSDUUR MAG IK VERWACHTEN?

Onderhoud en reparatie dienen door het installatiebedrijf eventueel in samenwerking met een gasservicebedrijf te worden uitgevoerd, waarbij de fabrikant/importeur als back-up functioneert. Inspectie en onderhoud liggen qua tijdsinzet en kosten op het niveau van een CV toestel of iets daarboven (voor de grotere installaties) Goed ontworpen en geïnstalleerd, en daarbij goed onderhouden mag bij een warmtepomp installatie een technische levensduur van minstens 15 jaar worden verwacht.

HOE WORDEN IN DE NIEUWE EPC / EPG BEREKENINGSMETHODE NIEUWE FABRIKATEN, TYPES E.D. INGEVOERD?

In de energieprestatienorm (Voorheen EPN, nu de NEN 7120) zijn de thans gangbare technologieën opgenomen. Bij nieuwe fabricaten van deze technologieën kunnen die methoden worden toegepast. Zodra er innovaties op de markt komen die dus niet in de norm worden behandeld, kan men daarvoor een verklaring op basis van gelijkwaardigheid laten opstellen. Onder andere NEN en ISSO hebben in opdracht van Min van BZK een “College gecontroleerde gelijkwaardigheidsverklaringen” in het leven geroepen om gelijkwaardigheids-verklaringen te controleren. Iedereen mag een gelijkwaardigheidsverklaring opstellen, maar die gaat dus wel door de zeef van genoemd College. Het is dus aan te bevelen om de gelijkwaardigheidsverklaring te laten opstellen door een gerenommeerde instantie heeft op dit gebied.

HOE WORDT ER IN DE NIEUWE METHODE OMGEGAAN MET TOEPASSINGEN VAN VERSCHILLENDE COMPONENTEN EN FABRICATEN?

Hoe wordt er in de nieuwe methode omgegaan met toepassingen van verschillende componenten en fabricaten, bijvoorbeeld een lucht/water warmtepomp van merk A met zonnepanelen/ boiler combinaties van merk B? In de rekentool van de NEN 7120, die de basis is voor de berekening van de energie index, en daarmee voor de bepaling van het energielabel wordt, rekening gehouden met combinaties van apparatuur.

HOEVEEL GELD BESPAAR IK MET WARMTEPOMPEN?

Op basis van de aanname van een regulier gasgebruik van 1.600 m3 per jaar en een jaarlijks stroomgebruik van 3.500 tot 4.000 kWh bedraagt de besparing circa € 300 (energieprijsniveau 2010). (volledig indicatief, onder voorbehoud)

HOEVEEL STROOM GEBRUIKEN WARMTEPOMPEN?

Voor een gemiddelde woning met een regulier gasgebruik van ca. 1.600 m3 per jaar voor verwarming komt het jaarlijkse stroomgebruik op 3.500 tot 4.000 kWh. (volledig indicatief, onder voorbehoud)

IN HOEVERRE SPANT DE BRANCHE ZICH IN OM DE WARMTEPOMP TECHNIEKEN BINNEN DE ISSO SYSTEMATIEKEN TE LATEN PASSEN?

Vanuit de branche wordt er samen gewerkt met o.a. ISSO op het gebied van standaardisering, publicaties en opleidingen.

IS EEN WARMTEPOMP GESCHIKT VOOR MIJN WONING?

Of een warmtepomp geschikt is voor uw woning hangt af van verschillende factoren. Met de warmtepomp configuratorkunt u zien welke warmtepomp geschikt is voor uw woning.

KAN IN HARTJE WINTER HET HELE GEBOUW MET LUCHT-WATER WARMTEPOMPEN WORDEN VERWARMD?

Ja, hoewel de rendementen in de winter iets teruglopen, wordt het warmtepompsysteem hierop gedimensioneerd.

TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN VAN WARMTEPOMPEN IN DE RENOVATIEMARKT?

Zowel lucht/water warmtepompen als (zij het wat meer afhankelijk van de bouwkundige situatie) grondgebonden warmtepompen zijn een prima oplossing voor renovatieprojecten. Vanzelfsprekend moet bij de inpassing wel aandacht worden besteed aan de transmissieberekening, afgiftetemperaturen en het vereiste tapwater comfort.

WAAR EN HOE VIND IK EEN ERKENDE INSTALLATEUR?

Op de website van de SEI kunt een erkend installatiebedrijf bij u in de buurt vinden voor de installatie van uw warmtepomp. Website: www.erkendinstallatiebedrijf.nl.

WAAR MOETEN WIJ ALS INSTALLATEUR OP LETTEN BIJ HET SELECTEREN VAN WARMTEPOMPEN?

Bij de selectie van warmtepompen moet aandacht worden besteed aan de transmissie (warmtevraag) van de woning, de temperaturen van het afgiftesysteem, eisen aan de tapwaterproductie en de keuze van de juiste regeling. De betreffende fabrikanten kunnen het installatiebedrijf hierbij ondersteuning bieden.

WANNEER DE ELEKTRICITEIT MET FOSSIELE BRANDSTOFFEN WORDT OPGEWEKT, DRAGEN WARMTEPOMPEN DAN NOG BIJ AAN DE CO2-REDUCTIE?

Ja, netto zal bij een Coëfficiënt Of Performance (COP) van 4 nog altijd 50% aan CO2 worden gereduceerd.

WAT IS DE ENERGIE EFFICIËNTIE VAN WARMTEPOMPEN?

De huidige generatie warmtepompen levert voor verwarming circa 4 maal de hoeveelheid gebruikte energie, Coëfficiënt Of Performance (COP) is 4. Voor koeling kan de COP oplopen tot 10 à 20.

WAT IS DE TERUG VERDIENTIJD VAN EEN LUCHT-WATER WARMTEPOMP TEN OPZICHTE VAN GAS CV?

Voor meer informatie hierover verwijzen wij u naar de eerder genoemde potentieel studie “Energiebesparing- en CO₂-reductiepotentieel hybride lucht/water warmtepomp in de bestaande woningbouw” die als PDF vanaf warmtepompplein.nl kan worden gedownload.

WAT IS DE VERWACHTING (IN AANTALLEN) VAN AFZETMARKT?

Voor Nieuwbouw en bestaande bouw de komende 10 jaar? (voor lucht/water warmtepompen) De verwachting is dat de lucht/water warmtepomp een van de technieken zal zijn, die als opvolger van de HR Ketel de komende 20 jaar op grote schaal zullen worden toegepast. Het zou ons niet verbazen als er medio 2020 ca. 900-1.000.000 (hybride) lucht/water warmtepompen in NL zijn geïnstalleerd.

WAT TE DOEN BIJ VORST EN STORING VAN DE LUCHT-WATER WARMTEPOMP?

Bij vorst hoeft men niets te doen. De hybride warmtepomp (en de regeling ervan) is afgestemd op het Europese dan wel Nederlandse klimaat. Wanneer u onverhoopt te maken krijgt met een storing kunt u het beste de gebruikershandleiding ter hand nemen. In geval van een eenvoudige storing kunt u het euvel vaak zelf verhelpen (bijvoorbeeld wanneer het volstaat het systeem te resetten). Als het goed is staat in die handleiding ook aangegeven wie u voor serviceverlening kunt benaderen. De omvang van de after sales service en de snelheid waarmee die wordt geleverd is overigens een belangrijk onderwerp om bij de keuze van een warmtepomp rekening mee te houden.

WAT VOOR ENERGIE GEBRUIKT EN LEVERT DE WARMTEPOMP?

Warmtepompen gebruiken elektriciteit als energiedrager, maar zijn ook beschikbaar in hybride uitvoering (Gas en elektriciteit), en voor de utiliteit en collectieve systemen in de woningbouw voorhanden als gaswarmtepomp. Warmtepompen leveren warm water met een maximale temperatuur van circa 55 °C. Bij hogere temperaturen dan 55°C loopt het rendement van de warmtepomp aanzienlijk terug. Hogere temperaturen kunnen worden behaald door bijv. een hybride configuratie samen met een gasgestookt CV toestel, of elektrisch d.m.v. verwarmingselement in de warmtepomp. Fabrikanten zijn continue bezig met nieuwe technologieën te ontwikkelen om hogere temperaturen te realiseren.

WAT ZIJN DE INVESTERINGSKOSTEN IN DE BESTAANDE BOUW? (TOESTEL + INSTALLATIE)

Afhankelijk van type (functionaliteit, verwarming en/of tapwater en/of koeling), (kwaliteit van de) uitvoering en capaciteit variëren lucht/water warmtepompen in investeringsbedrag tussen € 2.400,- en € 10.000,-. Deze bedragen zijn exclusief BTW en exclusief montage.

WAT ZIJN DE MOGELIJKHEDEN TEN AANZIEN VAN DE FINANCIERINGSOPLOSSINGEN VAN WARMTEPOMP PROJECTEN?

Banken zoals Triodos, ASN en Rabo Groenfinanciering voorzien momenteel actief in deze behoefte.

WAT ZIJN DE PRESTATIES IN DE PRAKTIJK?

De prestaties in de praktijk variëren enorm afhankelijk van type toepassing, soort afgifte systeem. warmtevraag van de woning. Wanneer alléén toegepast voor ruimteverwarming, geven lucht/water warmtepompen 0-1 labelstappen verbetering van de woning bij een hoog temperatuur-afgiftesysteem, en 1-2 labelstappen bij een laag temperatuur-afgiftesysteem. De spreiding van de resultaten voor verschillende warmtepompen in dezelfde toepassing is ook ongeveer 1 stap in het Energielabel. Deze spreiding wordt vooral bepaald door een aantal inpassingsaspecten: De capaciteit van de warmtepomp ten opzichte van de ontwerp-warmtevraag van de woning. Naarmate de warmtevraag van de woning groter is, zal de het hulp stookdeel (gasketel) van de hybride warmtepomp een groter aandeel hebben in de warmtelevering: Een lagere besparing Het afschakel-criterium: naarmate de warmtepomp meer afschakelt, wordt ook aandeel in levering kleiner. De functionaliteit van het systeem. Als naast ruimteverwarming ook tapwater geheel of gedeeltelijk wordt geleverd via de warmtepomp, wordt de besparing groter. De temperatuur van het afgiftesysteem. Naarmate die lager is, zal de hybride warmtepomp (net als alle andere warmtepompen) beter presteren. De kwaliteit van de regeling. Een heel belangrijke taak van de regeling is ervoor te zorgen dat de hulpstookketel niet inkomt zolang de warmtepomp de gevraagde warmte kan leveren. Als, naast het installeren van de warmtepomp, ook de woning additioneel wordt geïsoleerd, ontstaat een dubbel voordeel. Ten eerste neemt de warmtevraag af, ten tweede daalt de temperatuur van het afgiftesysteem omdat het minder warmte hoeft af te geven. Waardoor de COP van de warmtepomp stijgt. In eerste instantie mag men rekenen op een energiebesparingen van 15-25% ten opzichte van conventioneel gasgestookte verwarmingsinstallaties. Zie ook: de potentieel studie “Energiebesparing- en CO₂-reductiepotentieel hybride lucht/water warmtepomp in de bestaande woningbouw” die als PDF op warmtepompplein.nl

WELKE MARKTPARTIJEN HANGEN WELKE VORMEN VAN HYBRIDE AANDRIJVING AAN EN WAT KUNNEN WE VERWACHTEN?

Netbeheerders zien een mogelijk groot aandeel van de hybride warmtepomp binnen renovatie; de netwerken moeten hier tijdig op inspelen. Welke marktpartijen hangen welke vormen van hybride aandrijving aan? Wat kunnen we verwachten? Momenteel bieden een aantal bedrijven in de markt hybride oplossingen aan, aangenomen wordt dat het aanbod van deze techniek onder invloed van de vraag uit de markt nog zal groeien in de komende jaren.

WELKE STAPPEN KAN IK HET BESTE NEMEN ALS IK EEN WARMTEPOMP WIL?

Op de pagina stappenplan voor aanleg vindt u een stappenplan dat u kan helpen bij het nemen van een warmtepomp.

WORDT DE ENERGIE EFFICIËNTIE VAN WARMTEPOMPEN NOG HOGER?

Leveranciers claimen voor verwarming inmiddels al COP’s van 5 à 6.

ZIJN WARMTEPOMPSYSTEMEN GESCHIKT VOOR RADIATOREN EN/OF CONVECTOREN?

Ja, de afgiftelichamen worden mogelijk wel groter en moeten hierop juist worden gedimensioneerd.

STAPPENPLAN VOOR AANLEG

Hier vindt u een stappenplan dat u kan helpen met uw voorbereidingen voor de aanleg van een warmtepomp systeem in uw woning.

1. Informeer bij een adviseur of specialist over de mogelijkheden van een warmtepomp in uw woning.
2. Bekijk of u subsidie kunt krijgen voor uw warmtepomp systeem.
3. Vraag een offerte op bij installateurs, fabrikanten of importeurs.
4. Laat het warmtepomp systeem ontwerpen.
5. Laat het warmtepomp systeem installeren.
6. Informeer naar de garanties en een eventueel onderhoudscontract.
7. Laat de werking van het systeem bij oplevering controleren.